Τους τρεις μεγίστους Φωστήρας της Τρισηλίου Θεότητας τιμά σήμερα η εκκλησία και η παιδεία μας : Βασίλειον τον Μέγαν και τον Θεολόγον Γρηγόριον συν τω κλεινώ Ιωάννη. Αληθινά οι τρεις Ιεράρχες ξεχωρίζουν στην ιστορία του Χριστιανισμού, της Ελλάδος και της παιδείας. Η διάδοση της θρησκείας του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στους τρεις Φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητας.
Κατά την περίοδο που έζησαν οι τρεις Ιεράρχες δηλαδή από το 330 μ.Χ. έως το 407 μ.Χ. ο χριστιανισμός πέρασε μεγάλο κίνδυνο και η χριστιανική πίστη κλονίσθηκε από τις πολλές αιρέσεις, από την διαφθορά των πόλεων και από τους ειδωλολάτρες που είχαν υποστηρικτή τον αυτοκράτορα Ιουλιανό τον Παραβάτη. Για να καταπολεμηθούν οι αιρέσεις έπρεπε να παρουσιασθούν άνδρες φωτεινοί, θαρραλέοι, μαχητικοί, με πίστη πραγματική προς τον Χριστό και πάρα πολύ μορφωμένοι. Τα προσόντα αυτά τα είχαν οι τρεις Ιεράρχες οι οποίοι γεννήθηκαν από γονείς χριστιανούς, αλλά δεν έζησαν κάτω από τις ίδιες συνθήκες.
Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Νεοκαισάρεια του Πόντου το 330 μ.Χ. Σπούδασε πρώτα στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, έπειτα στο Βυζάντιο, κατόπιν στην Αθήνα. Εκεί γνωρίστηκε με τον Γρηγόριο το Θεολόγο με τον οποίο έγιναν στενοί φίλοι. Τα φυσικά χαρίσματα που είχε ήταν η χριστιανική διαπαιδαγώγηση από τη μάμμη του Μακρίνη και την μητέρα του Εμμέλεια.
Ποιος θα μπορούσε να συγκριθεί μαζί του στην ρητορική; Ποιος ασχολήθηκε τόσο, όσο αυτός με την φιλοσοφία; Σπούδασε ακόμα αστρονομία, γεωμετρία και ιατρική. Πουλάει την περιουσία του για να κτίσει στην Καισάρεια τη Βασιλειάδα. Στην παγκόσμια ιστορία δεν υπάρχει άλλο φιλανθρωπικό ίδρυμα που ν’ ανακούφισε τους αδύνατους και δυστυχισμένους τόσο πολύ. Περιελάμβανε φτωχοκομείο, γηροκομείο, ξενώνα, λεπροκομείο, νοσοκομείο στο οποίο ο ίδιος πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως γιατρός, μέχρι και εργαστήρια εκμάθησης κάποιας τέχνης σε άπορους νέους.
Αγωνίζεται με πολλά δογματικά, ασκητικά, ηθικά και παιδαγωγικά συγγράμματα υπέρ των δογμάτων της ορθοδοξίας.
Ο χριστιανισμός όμως έχει να επιδείξει και άλλο ισάξιο του Μεγάλου Βασιλείου τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο. Γεννήθηκε το 329 μ.Χ. στην Αριανζό μια κωμόπολη της Καππαδοκίας κοντά στην Ναζιανζό, από την οποία πήρε και το όνομα Ναζιανζινός. Στην πόλη αυτή ο πατέρας του ήταν επίσκοπος. Η μητέρα του η Νόνα ήταν πολύ ευσεβής και πιστή προς τον Θεό, η οποία μετά από πολλές προσευχές και παρακλήσεις προς τον Θεό απέκτησε σε γεροντική σχεδόν ηλικία τον Γρηγόριο. Μετά τις σπουδές του στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, την Αλεξάνδρεια και την Αθήνα, αν και προτιμούσε την ερημική ζωή, δηλαδή των μοναστηριών, δέχθηκε εν τούτοις το 379 μ.Χ. με τις παρακλήσεις των ορθοδόξων της Κωνσταντινούπολης ν’ αναλάβει την απόκρουση των αιρετικών δηλαδή των Αρειανών από τους οποίους είχαν κλονισθεί τα δόγματα της ορθοδοξίας. Έρχεται στην βασιλίδα των πόλεων και αρχίζει τον αγώνα του κατά των Αρειανών με όπλα, την καλή γλώσσα και την βαθιά γνώση της Αγίας Γραφής και των Ελλήνων φιλοσόφων. Οι αιρετικοί φοβήθηκαν για την επιτυχία του και προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν την νύχτα του Πάσχα στις 27 Απριλίου 379 μ.Χ. Ο Γρηγόριος όμως συνεχίζει τον αγώνα του χωρίς φόβο. Από τους πολλούς λόγους του οι πέντε περί του Θεού, της Αγίας Τριάδος και των προσώπων αυτής, χαρακτηρίζονται σαν άριστοι θεολογικοί λόγοι και του δίνουν το επώνυμο του Θεολόγου. Στις 244 σωζόμενες επιστολές του φανερώνεται η μεγάλη μόρφωση και ο άριστος χειρισμός της πέννας.
Αλλά και ο τρίτος ιεράρχης ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναδείχθηκε ένας από τους μεγάλους πατέρες της εκκλησίας μας. Γεννήθηκε το 347 μ.Χ. στην Αντιόχεια της Συρίας. Ο πατέρας του ονομαζόταν Σεκούνδος o oποίος ήταν στρατηγός. Πέθανε όμως νωρίς και τον άφησε μικρό στις φροντίδες της μητέρας του Ανθούσης. Η μητέρα του Ανθούσα του έδωσε χριστιανική ανατροφή και του φύτεψε στην καρδιά του την αγάπη για τον Χριστό και τον άνθρωπο.
Μαθήτευσε στον ξακουστό δάσκαλο της εποχής τον εθνικό Λιβάνιο. Ήταν τόσο λαμπρή η πορεία των σπουδών του που όταν ρωτήθηκε ο Λιβάνιος ποιον θα άφηνε διάδοχό του στην σχολή απάντησε : «Τον Ιωάννη θ’ άφηνα αν δεν μου τον είχαν κλέψει οι χριστιανοί». Τόσο μεγά λη ήταν η επίδοση του Χρυσοστόμου στα γράμματα και ιδίως στην ρητορική. Έξι χρόνια υπηρέτησε στην Κωνσταντινούπολη σαν πατριάρχης.
Έγραψε την θεία λειτουργία η οποία τελείται στις γιορτές και τις Κυριακές.
Φιλοσοφικώτερος και πιο βαθύς στον λόγο του ήταν ο Βασίλειος. Θεολογικώτερος ο Γρηγόριος. Πιο φλογερός ο Χρυσόστομος. Εκείνο όμως που ιδιαίτερα τους ένωσε μεταξύ τους και τους αδέλφωσε ήταν η πίστη και η αγάπη τους προς τον Χριστό. Κατείχαν και οι τρεις καταπληκτική μόρφωση και σοφία, ώστε να αποτελούν φαινόμενο μαθήσεως για την εποχή τους και για την εποχή μας. Τα συγγράμματα του καθενός αποτελούν και από μια βιβλιοθήκη. Έμειναν και οι τρεις ιεράρχες αμετακίνητοι πάνω στις ορθόδοξες χριστιανικές τους θέσεις. Έμειναν άφοβοι μπροστά στις απειλές και τις φοβέρες των ισχυρών, προς τους οποίους απαντούσαν : «Πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις» πρ. 5,2.
Η ζωή των τριών ιεραρχών ήταν ένας διαρκής αγώνας κατά της κακίας της αδικίας, του ψεύδους και της διαφθοράς.
Η γιορτή των τριών ιεραρχών εθεωρείτο επί Τουρκοκρατίας μία από τις μεγαλύτερες του υποδούλου έθνους.
Το παράδειγμα των τριών ιεραρχών να φωτίζει τα βήματα της ζωής μας. Γιατί δίκαια λένε πως : «η αρετή είναι η τιμιότερη απόκτηση και από τον πλούτο και από την δόξα και από την σοφία δεν αφαιρείται ποτέ». Ενώ όλα τα άλλα πράγματα όπως λέγει ο Κικέρων είναι αβέβαια, μάταια, μόνο η αρετή στερεώνεται σε βαθιές ρίζες. Δεν μπορεί να ανατραπεί από καμία βία, ούτε να μετακινηθεί. Χίλια εξακόσια χρόνια πέρασαν από την εποχή των τριών ιεραρχών, όμως η μνήμη τους διατηρείται ζωηρή και θα διατηρείται αιώνια.
Η εκκλησία, το έθνος και η παιδεία πρέπει πάντα να ευγνωμονούν τις τρεις αυτές ευγενικές ψυχές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου