Από το Νοέμβριο του έτους 1987 έως και τον Ιανουάριο του έτους 1997 υπηρέτησα εφημέριος στην Πλαγιά του Κιλκίς. 27/4/1992 επανέφερα ένα Θρακιώτικο έθιμο "ο χορός του Αϊ Γιάννη" που είχε καταργηθεί, μετά από πολύ κόπο αφού συγκέντρωσα τις απαιτούμενες πληροφορίες. Γιορταζόταν κάθε χρόνο τη Δεύτερη ημέρα του Πάσχα. Μετά που έφυγα καταργήθηκε. Εις ανάμνηση αυτού του γεγονότος παραθέτω παρακάτω φωτογραφίες και το ιστορικό:
Μια μερίδα από τους κατοίκους της ενορίας μου Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Πλαγιάς Κιλκίς, ήλθαν από το χωριό Αϊ Γιάννης της Ανατολικής Θράκης. Στο μέρος που ζούσαν, προστάτης τους άγιος ήταν ο Αϊ Γιάννης ο Πρόδρομος, το χωριό που κατοικούσαν Αϊ Γιάννης, γι αυτό ονομάσθηκαν Αϊγιαννίτες.
Ένα λοιπόν από τα πανηγύρια που είχαν οι κάτοικοι ήταν και αυτό που κάνουμε σήμερα προς τιμή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.
Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα όλοι οι κάτοικοι του χωριού παρακολουθούσαν τη θεία λειτουργία και μετά τη θεία λειτουργία με πομπή που ξεκινούσε από τον ιερό ναό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και με την παρακάτω σειρά : μπροστά πήγαιναν τα λάβαρα της Αναστάσεως και του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ακολουθούσαν τα εξαπτέρυγα, οι ιερείς, οι εικόνες της Αναστάσεως του Κυρίου και του Αγίου Γεωργίου, ο λαός και συγκεντρώνοντο στην πλατεία του χωριού.
Άρχιζε ο χορός κρατώντας την εικόνα του Αγίου Ιωάννου και της Παναγίας στην αγκαλιά τους δυο νέα παιδιά. Ο ιερέας μπροστά και όποιος θέλει ακολουθεί το χορό. Μετά που θα κάνει ο ιερέας τρεις κύκλους πηγαίνει όποιος θέλει κάνει μια μετάνοια, προσκυνά την εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, της χαρίζει όσα χρήματα θέλει, την παίρνει στην αγκαλιά του και την χορεύει. Μετά πηγαίνει κάποιος άλλος και κάνει το ίδιο μέχρι να υπάρχει κοινό να θέλει να χορέψει μαζί με την εικόνα, τραγουδώντας το παρακάτω τραγούδι μία γιαγιά (σε μας το τραγούδησε για πρώτη φορά η κυρία Ζουμπουλιά Καραδαγλίδου), εάν υπάρχει, αν δεν υπάρχει το τραγουδάει κάποιος που να γνωρίζει το σκοπό (μετά το τραγουδούσε ο κύριος Δημήτριος Τσιρέλης). Τα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν στην αρχή η γκάιντα και μετά λόγω έλειψης το κλαρίνο).
Τραγούδι του αγίου Ιωάννου:
Στη χάρη που έχει ο Αϊ Γιάννης μας
την σημερινή την μέρα που φιλάει
τον κόσμο κι όλον τον ντουνιά του
αμάν την χάριν του.
Αμάξια φέρνουν το κερί, αμάξια το θυμιάμα
και με βουβαλοζεύγαρα τον κουβαλάν το λάδι
αμάν την χάριν Του.
Δώδεκα δίπλες ο χορός και δεκαοχτώ παλέστρες
άρπαξε ο λύκος το παιδί μέσα από το ψιχολόι
αμάν την χάριν Του.
Όλοι πλαλούνε στο χορό, η μάνα το παιδί της
άρχισε να παρακαλεί και τον σταυρό της κάνει
αμάν την χάριν Του.
Άϊ Γιάννη μου αφέντη μου μεγάλο τ’ όνομά σου
αυτήν την ώρα γλίτωσε το μονάκριβό μου
αμάν την χάριν Του.
Θα φροκαλώ την εκκλησιά, θ’ ανάβω τα κανδήλια
θα φέρνω αμάξια το κερί, αμάξια το θυμιάμα
και με βουβαλοζεύγαρα θα κουβαλώ το λάδι
αμάν την χάριν Του.
Τα λόγια της δε σώθηκαν, να ήρθε το παιδί της
αμάν την χάριν του.
Οι κάτοικοι όπως αναφέρει το παραπάνω τραγούδι, χόρευαν κάνοντας δώδεκα κύκλους. Πρώτος χόρευε ο ιερέας τρεις κύκλους και ακολουθούσε ο υπόλοιπος κόσμος και μαζί κρατούσαν την εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου που την έχουν φέρει από την πατρίδα τους και την εικόνα της Παναγίας.
Όπως αναφέρει η παράδοση κάποια φορά καθώς εγίνετο το πανηγύρι αυτό πήγε ένας λύκος και άρπαξε ένα μωρό από την αγκαλιά της μάνας του χωρίς να φοβηθεί κανένα. Η μάνα τότε του παιδιού άρχισε να φωνάζει και να παρακαλεί τον Άγιο Ιωάννη να κάνει το θαύμα του και να σώσει το παιδί από τα δόντια του λύκου. Συνεχώς η μητέρα παρακαλούσε τον Άγιο και συγχρόνως έκανε διάφορα ταξίματα, όπως και σήμερα πολλές φορές συνηθίζεται να γίνεται όταν ζητούμε κάτι από κάποιο Άγιο, όπως θα σκουπίζω την εκκλησία, θα ανάβω τα κανδήλια κ. α., που αναφέρονται στο παραπάνω τραγούδι. Πράγματι ο Άγιος άκουσε την παράκληση της μητέρας και έσωσε το παιδί της από τα δόντια του λύκου. Εκτός όμως από το χορό υπήρχε και παλαίστρα όπου δεκαοκτώ ζευγάρια πάλευαν. Αυτό όμως σε μας είναι κάπως δύσκολο να γίνει τώρα, ίσως αργότερα.
Μετἀ από το παραπάνω ιστορικό έγινε το τραγούδι που αναφέρεται όλη αυτή η ιστορία.
† Πρωτοπρεσβύτερος
Σωφρόνιος Σμαραγδάκης
δ ι δ ά σ κ α λ ο ς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου